Wat is een Super Tuscan wijn en waarom is die zo uniek

Stel je eens een topchef voor die besluit de klassieke recepten overboord te gooien om een volstrekt nieuw, culinair meesterwerk te creëren. Precies dát is wat de pioniers achter de Super Tuscans deden. Ze waren de strenge DOC(G)-regels, die hen voornamelijk tot de Sangiovese-druif beperkten, meer dan zat.

De essentie van een Super Tuscan

Een Super Tuscan is dus geen officiële classificatie, maar meer een eretitel. Een geuzennaam, eigenlijk. Het is een hoogwaardige Toscaanse rode wijn, gemaakt door visionaire wijnmakers die bewust de traditionele wijnwetten aan hun laars lapten om een superieure kwaliteit te bereiken.

Door te gaan experimenteren met internationale druivenrassen als Cabernet Sauvignon, Merlot en Cabernet Franc, wisten ze wijnen te maken met een diepgang en complexiteit die men in Toscane niet eerder had geproefd. Een rebelse daad! Het bizarre gevolg was dat hun absolute topwijnen als simpele ‘Vino da Tavola’ (tafelwijn) op de markt kwamen.

Het succes was echter zo overweldigend dat de term 'Super Tuscan' al snel stond voor compromisloze kwaliteit. Deze wijnen markeren een echt keerpunt in de Italiaanse wijngeschiedenis, waarbij de focus verschoof van regeltjes naar de pure kwaliteit in de fles. Ze bewezen dat de terroirs van Toscane wijnen van wereldklasse konden voortbrengen, die de concurrentie met de beste Bordeauxs glansrijk aankonden. Wil je zelf de rijkdom van deze regio proeven? Duik dan eens in ons assortiment wijnen uit Toscane.

Kernkenmerken van een Super Tuscan

Om het nog even samen te vatten, vind je hieronder een snel overzicht van de eigenschappen die een Super Tuscan definiëren.

Kortom, een Super Tuscan is het resultaat van passie en lef, een wijn die de regels brak om legendarisch te worden.

De rebelse geboorte van een wijnicoon

Om een Super Tuscan écht te begrijpen, moeten we even terug in de tijd. Stel je Toscane voor in de jaren '70. De Italiaanse wijnwetgeving, de DOC en later DOCG, hield de wijnmakers in een ijzeren greep. De regels waren streng: rode wijn uit deze streek moest voor het overgrote deel van de Sangiovese-druif gemaakt zijn. Punt.

Maar een paar wijnmakers met een visie voelden zich hierdoor artistiek gekortwiekt. Ze keken naar hun land, proefden de mogelijkheden in de bodem en wisten diep vanbinnen: hier kan zóveel meer. Hun oplossing was even simpel als brutaal. Ze trokken zich niets aan van de regeltjes en plantten 'verboden' Franse druiven als Cabernet Sauvignon en Merlot naast hun vertrouwde Sangiovese.

Dit was geen publiciteitsstunt. Het was een pure, onvervalste zoektocht naar de allerhoogste kwaliteit, los van wat de wet voorschreef. Deze wijnmakers wisten dat ze goud in handen hadden, ook al paste het nergens in de officiële hokjes.

Van tafelwijn tot wereldster

Wat er toen gebeurde, was eigenlijk te gek voor woorden. De wijnen die uit deze rebelse daad voortkwamen, zoals de inmiddels legendarische Sassicaia, waren van een buitenaardse kwaliteit. Ze konden zich met gemak meten met de beste wijnen uit Bordeaux. Maar omdat ze niet aan de officiële regels voldeden, kregen ze het laagste stempel dat je maar kon bedenken: Vino da Tavola, oftewel doodgewone tafelwijn.

Een absurde situatie natuurlijk. Een wijn van wereldklasse met een etiket dat je normaal op een simpel slobberwijntje vindt. Gelukkig lieten internationale wijnkenners en liefhebbers zich niets wijsmaken en zagen de uitzonderlijke klasse wél. Al snel kregen deze 'tafelwijnen' de eretitel ‘Super Tuscan’ en werden ze wereldberoemd. Uiteindelijk moest zelfs de Italiaanse overheid door de knieën en creëerde een nieuwe classificatie, de IGT (Indicazione Geografica Tipica), speciaal voor deze buitenbeentjes.

De opstand was geslaagd. Deze handvol rebellen heeft de Italiaanse wijnwereld voorgoed veranderd en Toscane definitief op de kaart gezet als een regio voor absolute topwijnen. Ontdek zelf het heerlijke resultaat van deze revolutie in ons assortiment rode wijnen uit Toscane.

De druiven achter het Super Tuscan succes

Wat zit er nu precies in zo'n fles die de wijnwereld op z'n kop zette? Het mooie van een Super Tuscan is dat er geen geheim recept bestaat. Juist die vrijheid om de perfecte blend te maken, zonder de strakke regels van de wijnwet, is de kern van hun succes. Wijnmakers kregen eindelijk de kans om als kunstenaars te schilderen met druiven.

Deze artistieke vrijheid leidt grofweg tot drie hoofdstijlen, elk met een totaal eigen karakter. Iedere stijl vertelt een ander verhaal over het terroir van Toscane en de visie van de wijnmaker.

De drie gezichten van een Super Tuscan

De samenstelling van een Super Tuscan is allesbepalend voor zijn persoonlijkheid in het glas. Hoewel de mogelijkheden eindeloos zijn, zie je vaak een van deze drie benaderingen terugkomen:

• 100% Sangiovese van topkwaliteit: Sommige wijnmakers wilden bewijzen dat hun lokale Sangiovese-druif in z'n eentje wereldklasse kon zijn, mits je 'm met extreme zorg behandelt. Denk aan lagere opbrengsten per hectare en rijping op kleine, Franse eiken vaten.
• Sangiovese geblend met internationale druiven: Dit is misschien wel de meest iconische stijl. De kenmerkende kersenaroma's en frisse zuren van Sangiovese krijgen dan gezelschap van bijvoorbeeld de structuur en het donkere fruit van Cabernet Sauvignon, of juist de zachtheid van Merlot.
• Een blend van alleen internationale rassen: Hier creëren wijnmakers als het ware een ‘Bordeaux-blend’ op Toscaanse bodem. Cabernet Sauvignon, Merlot en Cabernet Franc vinden vooral in de kustgebieden zoals Bolgheri een ideaal tweede thuis.

Deze infographic laat goed zien hoe Super Tuscans de hiërarchie van de Italiaanse wijnwetten aanvankelijk moesten omzeilen.

De creatie van de IGT-categorie (de middelste laag) was een directe reactie op – en erkenning voor – de kwaliteit van de Super Tuscans. Voorheen werden ze namelijk afgedaan als simpele Vino da Tavola (de onderste laag).

Om een beter beeld te geven van hoe deze druivencombinaties in de praktijk uitpakken, hebben we een klein overzicht gemaakt.

Vergelijking van Super Tuscan blendstijlen

Een overzicht van de meest voorkomende druivencombinaties en hun kenmerkende smaakprofielen.

Zoals je ziet, is de keuze voor een specifieke blend cruciaal. Het is de handtekening van de wijnmaker, die bepaalt of de wijn elegant en verfijnd wordt, of juist krachtig en monumentaal.

Een Super Tuscan is in feite de ultieme expressie van de wijnmaker. Het is geen wijn die zich laat definiëren door regels, maar door de ambitie om de best mogelijke kwaliteit uit een specifiek stuk land te halen, welke druivenrassen daar ook voor nodig zijn.

Hoe smaakt een Super Tuscan en hoe lang kun je hem bewaren?

Een Super Tuscan is natuurlijk veel meer dan een rebels verhaal; het is een complete beleving voor je zintuigen. De smaak is bijna altijd rijk, krachtig en complex. Logisch ook, want dat was precies de ambitie van de wijnmakers: het allerbeste uit het Toscaanse terroir persen. En geloof me, dat proef je terug in elke slok.

Je kunt een explosie van donker fruit verwachten, denk aan rijpe zwarte bessen, sappige pruimen en dieprode kersen. Maar daar blijft het niet bij. Die fruitige basis wordt namelijk aangevuld met veel diepere aroma's, het resultaat van een zorgvuldige rijping op eikenhout.

De magie van Franse barriques

Een cruciaal detail in het smaakprofiel is het gebruik van kleine, Franse eikenhouten vaten, beter bekend als ‘barriques’. Dit was destijds een radicale breuk met de traditie van grote, Slavonische eiken vaten die men voor Chianti gebruikte. Juist die kleine Franse vaatjes geven de wijn die verfijnde, gelaagde tonen:

• Vanille en specerijen: Een direct gevolg van het contact met het getoaste hout.
• Cederhout en tabak: Komen vooral naar boven bij wijnen die wat langer hebben gelegen.
• Leer en cacao: Deze aroma's geven de wijn diepte en een bijna zwoele complexiteit.

Deze methode levert een wijn op met een stevige ruggengraat, zijdezachte tannines en een afdronk die indrukwekkend lang blijft hangen.

Het geduld wordt beloond: bewaarpotentieel

Misschien wel een van de meest gewaardeerde eigenschappen van een Super Tuscan is zijn vermogen om prachtig oud te worden. Dankzij de intense concentratie fruit, de stevige tannines en de frisse zuren kunnen deze wijnen met gemak decennia in je kelder liggen. Sterker nog, ze worden er alleen maar mooier, complexer en harmonieuzer van.

Het rijpingspotentieel is dan ook enorm, vaak wel 10 tot 20 jaar en voor de absolute toppers zelfs nog langer. Dat maakt ze niet alleen een genot voor nu, maar ook een slimme keuze voor de serieuze wijnverzamelaar.

Een jonge Super Tuscan kan al fantastisch zijn, barstensvol primair fruit en kracht. Maar geef hem de tijd, en je ontgrendelt een wereld aan nieuwe aroma's. Het is een van de meest boeiende wijnen om te volgen in zijn ontwikkeling.

Een Super Tuscan is dus eigenlijk een dubbele investering: eentje voor direct plezier en eentje voor de toekomst. Wil je meer weten over de algemene richtlijnen voor het bewaren van wijn? Duik dan in onze ultieme gids over hoe lang je rode wijn kunt bewaren.

De beste gerechten bij een Super Tuscan

Een Super Tuscan met z’n krachtige en complexe karakter vraagt om een partner op het bord die niet zomaar de handdoek in de ring gooit. Denk aan smaken die net zo robuust en gelaagd zijn als de wijn zelf. De stevige structuur en rijke tannines zijn namelijk geboren om door het vet van rijke vleesgerechten heen te snijden.

Gegrild rood vlees? Een Super Tuscan is de droompartner. De wijn danst als het ware door de rijke smaken en tilt zowel het gerecht als zichzelf naar een hoger niveau. Het is een klassiek voorbeeld van hoe de juiste combinatie een maaltijd echt onvergetelijk maakt.

Perfecte combinaties

Wil je het maximale uit je fles halen? Probeer dan eens een van deze gerechten:

• Bistecca alla Fiorentina: De ultieme Toscaanse klassieker. De stevige tannines in de wijn gaan een perfecte strijd aan met het rijke, gemarmerde vlees van deze iconische steak. Een absolute winnaar.
• Wildstoofpot: Een langzaam gegaarde stoofpot van everzwijn of hert is hier fantastisch bij. De diepe, aardse tonen van het wild smelten prachtig samen met de complexe aroma's van cederhout en tabak in de wijn.
• Gegrilde lamskoteletten: Veel Super Tuscans hebben een kruidige toets die naadloos aansluit bij de smaak van gegrild lam. Zeker als je het op smaak brengt met klassiekers als rozemarijn en knoflook.

Kazen en wat je beter kunt laten staan

Ook bij de kaasplank staat deze wijn zijn mannetje. Ga voor gerijpte, harde kazen zoals een goede Parmezaan of een oude Pecorino. De zoute, nootachtige smaken van de kaas vormen een heerlijk contrast met het donkere fruit in de wijn.

Wat kun je beter vermijden? Lichte en delicate gerechten, zoals witvis of een subtiele salade. De krachtige persoonlijkheid van de wijn zou deze smaken volledig overstemmen. Het is alsof je een fluistergesprek probeert te voeren tijdens een rockconcert; kansloos.

Het draait allemaal om balans. Ben je op zoek naar meer inspiratie? Duik dan eens in onze uitgebreide gids over de perfecte wijn- en spijscombinaties vinden.

Is een Super Tuscan de investering waard?

Een Super Tuscan is zo’n fles die je niet zomaar op een doordeweekse dinsdag opentrekt. Het is een luxe, een aankoop met een stevig prijskaartje. Maar wat maakt deze wijnen de investering waard? Simpel: je koopt een stukje vloeibare wijngeschiedenis, gedreven door pure innovatie en compromisloos vakmanschap.

De prijs is een direct gevolg van de bijna obsessieve focus op kwaliteit. Wijnmakers snoeien hun wijngaarden drastisch terug om de opbrengst per stok te beperken, plukken elke druif met de hand en gebruiken alleen het allerbeste fruit. Daarna volgt een lange rijping in dure, nieuwe Franse eikenhouten vaten, wat essentieel is voor die diepe, complexe smaak.

Waarom de vergelijking met een sportwagen?

Het is geen toeval dat deze wijnen de 'Lamborghini's' van de Italiaanse wijnwereld worden genoemd. De vergelijking klopt precies: ze zijn krachtig, van ongekende kwaliteit en hebben een dito prijskaartje. Veel Super Tuscans mixen de spierballen van internationale druiven zoals Cabernet Sauvignon en Merlot met die typisch Toscaanse elegantie. Het resultaat? Een krachtige, fruitgedreven en eikengerijpte stijl die wereldwijd de toon zette.

De waarde van een Super Tuscan zit ‘m niet alleen in de smaak. Je investeert in een wijn die de regels durfde te breken en daarmee de Italiaanse wijnwereld voorgoed op zijn kop zette.

Al deze factoren, gecombineerd met een enorme wereldwijde vraag naar een zeer beperkte productie, drijven de prijs op. Je betaalt dus niet alleen voor een fles wijn, maar voor een icoon.

Wanneer je een Super Tuscan koopt, haal je een wijn in huis met een enorm bewaarpotentieel, die zich in de kelder nog jarenlang prachtig ontwikkelt. Het is dan ook een van de 7 meest exclusieve wijnen voor luxe genieters, een aankoop die zowel direct genot als toekomstige waarde biedt. Een fles Super Tuscan is een statement; het is het vloeibare bewijs dat de allerbeste kwaliteit soms ontstaat door buiten de traditionele lijntjes te kleuren.

Nog wat vragen over Super Tuscans?

Zelfs na een duik in hun rebelse verleden en complexe smaken, kan ik me voorstellen dat er nog wat vragen door je hoofd spoken. Super Tuscans zijn nu eenmaal geen alledaagse wijnen! Om de laatste twijfels weg te nemen, heb ik de meest gestelde vragen hier voor je op een rijtje gezet.

Is Super Tuscan een officiële wijnclassificatie?

Nee, en dat is juist de grap! ‘Super Tuscan’ is een koosnaampje, geen officiële stempel zoals DOCG of DOC. Het is eigenlijk een eretitel, ooit bedacht door wijnjournalisten voor die geweldige wijnen die lak hadden aan de traditionele regels. Vandaag de dag vallen de meeste van deze kanjers onder de IGT (Indicazione Geografica Tipica) classificatie, die wijnmakers veel meer vrijheid geeft.

Wat is precies het verschil met een Chianti Classico?

Het grote verschil zit ‘m in de druiven en de regeltjes. Een Chianti Classico moet zich keurig aan de wet houden en voor minimaal 80% uit de Sangiovese-druif bestaan. Een Super Tuscan trekt zich daar niks van aan. Die kan gemaakt zijn van 100% Sangiovese, een blend met internationale druiven zoals Cabernet Sauvignon, of zelfs helemaal zonder Italiaanse druiven.

Een Super Tuscan staat voor vrijheid en creativiteit. Terwijl een Chianti Classico de traditie in ere houdt, viert een Super Tuscan juist de innovatie en de eindeloze mogelijkheden van de Toscaanse grond.

Zijn alle Super Tuscans peperduur?

Hoewel de beroemde namen als Sassicaia en Ornellaia inderdaad tot de duurste wijnen ter wereld horen, hoef je gelukkig niet meteen je spaarrekening te plunderen. Er zijn talloze producenten die fantastische IGT-wijnen maken in die ‘Super Tuscan-stijl’ en een geweldige prijs-kwaliteitverhouding bieden. Het loont dus zeker de moeite om op ontdekkingstocht te gaan naar de pareltjes van minder bekende, maar super getalenteerde domeinen.

Welke wijnen zijn de bekendste voorbeelden?

Als we het hebben over de iconen die deze categorie op de kaart hebben gezet, dan komen een paar namen meteen naar boven. Dit zijn de legendes:

• Sassicaia: Wordt gezien als de allereerste Super Tuscan, de wijn die de hele revolutie ontketende.
• Tignanello: Een wereldberoemde blend van Sangiovese, Cabernet Sauvignon en Cabernet Franc.
• Ornellaia & Solaia: Twee andere giganten die bewijzen hoe krachtig Bordeaux-blends kunnen zijn op Toscaanse bodem.

Ben je na al dit leeswerk klaar om de wereld van de Super Tuscans zelf te proeven? Bij WIJNDeal.NL hebben we een prachtige selectie Toscaanse wijnen die het unieke verhaal van deze regio vertellen. Ga op avontuur, ontdek jouw nieuwe favoriet en ervaar de kwaliteit die uit pure rebellie is geboren.

Bekijk hier ons assortiment Toscaanse wijnen